Wist je dat terugblikken even belangrijk is als vooruitkijken? Ik merk vaak dat ondernemers liever vooruitkijken. Op zich logisch: men wil vooruit, stilstaan is achteruitgang. Vandaar dat ze liever de blik op de toekomst gericht houden. Waarom zou je achter je kijken?
Terugblikken is belangrijk
Ik moet dan altijd even terugdenken aan die vervelende examinator op mijn rijexamen. ‘Je rijdt heel goed, maar toch ben je gezakt. Je hebt te weinig in je spiegels gekeken.’ Niks vervelender dan zo’n reden. Voor je eigen gevoel had je immers al overdreven veel in de spiegels gekeken. Nu moet ik eerlijk bekennen, dat ik in de loop der jaren er wel meer van overtuigd ben geraakt, dat het uitermate belangrijk is dat je weet wat er achter je gebeurt. Niet alleen omdat je dan geslaagd bent voor je examen, maar in het echte verkeer besef je wel eens dat er lelijke ongelukken kunnen gebeuren als je niet in de gaten hebt wat er achter je en om je heen gebeurt.
Ook bij het ondernemerschap ligt dit eigenlijk niet anders. Ik ben het met collega’s eens dat vooruitkijken zonder meer belangrijk is. Het is altijd goed om te weten waar je heen wilt met je onderneming. Toch kan het geen kwaad af en toe eens terug te blikken. Waarom? Simpel, uit het verleden kun je leren. En dan hoeft het niet altijd over fouten te gaan.
Waar sta je?
Een van de eerste vragen in mijn coachgesprekken is altijd: waar sta je nu? En de volgende is eigenlijk een inkoppertje: waar had je willen staan? Met andere woorden: is het gelopen zoals je wilde? Of is het ergens tegengevallen? Of heeft het ergens dusdanig meegezeten waardoor je positie ook voor jezelf meevalt? In het eerste geval is het de vraag hoe het komt dat het tegenvalt. Heb je acties nagelaten door drukte? Hebben acties tot ongewenste resultaten geleid? Heeft een concurrent roet in het eten gegooid? Heeft het weer tegengezeten? In het tweede geval kun je je juist af gaan vragen hoe het komt dat je een prettige meevaller hebt gehad. Denk je eens in, dat je een bepaalde actie nog eens kunt herhalen of mogelijk zelfs nog verbeteren.
Wanneer terugblikken?
Wanneer is nu eigenlijk een goed moment om terug te blikken? Beetje vervelend antwoord van mij is dan: altijd. Maar daarmee voel ik me dan een beetje die vervelende examinator op het rijexamen. Toch kan ik niet vaak genoeg benadrukken om op tijd terug te kijken om zaken te evalueren. Meestal komen mensen echter altijd met vragen als het niet zo loopt zoals ze hadden gehoopt.
Zo sprak ik onlangs ook een paar ondernemers met een recreatietak naast hun tuinbouwbedrijf. In het gesprek kwam al vrij snel aan de orde ‘dat het niet zo lekker liep als het zou moeten’. De recreatietak was enkele jaren geleden opgestart, maar had tot nog toe (financieel) niet gebracht wat de ondernemers ervan hadden verwacht. Financieel was het nog altijd (kom)kommer en kwel. Ze stonden er derhalve wel voor open om het vraagstuk eens bij de kop te pakken.
Op tijd beginnen
De ondernemer had zijn accountant al gevraagd om dit jaar extra snel de jaarstukken in orde te maken. We zouden derhalve al vrij vroeg in het voorjaar kunnen starten met een analyse aan de hand van de jaarcijfers. Zijn vrouw leek echter gelukkig ongeveer mijn gedachten te kunnen lezen. ‘Waarom zouden we wachten tot het voorjaar? We hebben immers toch wel de nodige cijfers bij de hand. Bovendien zitten we nu nog vrij kort na het recreatieseizoen, dus alles staat me nu nog redelijk goed bij. En daarnaast hebben we nu nog kans om naar het nieuwe seizoen actie te ondernemen. Straks als we in het voorjaar zitten is het ten eerste te kort dag en ten tweede hebben we dan al weer andere zaken aan ons hoofd. Een heldere redenatie waar manlief weinig tegenin te brengen had.
Om een lang verhaal kort te maken: in de weken erna hebben we het vraagstuk tegen het licht gehouden en zodat er actie kon worden ondernomen richting het volgende seizoen. In alle rust konden voorbereidingen worden getroffen om acties op touw te zetten en uit te werken. Daarbij hebben we uiteraard wel een actieplan gemaakt met heldere afspraken omtrent termijnen en verantwoordelijkheden. En uiteraard ook meteen maar wat evaluatiemomenten ingepland.
Pak het gestructureerd aan
De boodschap is helder: Zoek de juiste momenten om terug te blikken. Laat het terugblikken niet bij een snelle blik in de spiegel. Zorg voor een gestructureerde aanpak. Stel je zelf de juiste vragen, maak een goede analyse en formuleer de nodige acties voor de toekomst.
