Signalen op tijd oppakken is nodig als je je onderneming wilt sturen. Goede ondernemers willen altijd blijven leren. Anno 2020 is het harde noodzaak dat meer ondernemingen op cijfers worden gestuurd, zodat ze niet zo snel meer worden verrast. Dat valt in de praktijk helaas nog tegen.
Signalen op tijd oppakken
Te vaak ontstaan er wél verrassingen achteraf, en waren de signalen er gewoon niet. Of erger nog: ze zijn er wel, maar worden niet tijdig opgemerkt. In de agrarische sector is dat beeld nog altijd aan de orde, terwijl ondernemers juist in deze sector zich donders goed bewust zouden moeten zijn dat ze in een markt opereren met sterk wisselende prijzen. Je kunt je niet blijven verschuilen achter het feit dat je afhankelijk bent van ontwikkelingen in een afzetmarkt of extreme prijsschommelingen bij grondstoffen voor mengvoeders. Door seizoenpatronen is bijvoorbeeld vaak nog moeilijker om in te schatten hoe het hele jaar zal gaan aflopen, en hoe kosten dan toe te rekenen zijn aan tijdvakken.
Sturen op cijfers
Een van de opvallende kenmerken voor bovengemiddeld succesvolle agrarische ondernemers, is dat zij weten te sturen op cijfers. Zij weten waar ze meer bezig zijn, kennen hun markt, werken vanuit een visie, een ondernemingsplan en begrotingen. En om dat ook voor de toekomst te borgen en continu te verbeteren wordt er gedurende het jaar het nodige geregistreerd, gemeten en geëvalueerd. Het kenmerkt zich door een gestructureerde aanpak. Zo kan je niet alleen goed beoordelen, maar ook tijdig bijsturen en daarmee stappen zetten om rendementen te verbeteren, die niet aanhoudend onder druk blijven staan. Je wilt toch effectief en met de juiste zaken bezig zijn?
Het lijkt voor een ondernemer soms zo tegenstrijdig om tijd te besteden aan schrijverij en rekenwerk, terwijl je bezig wilt zijn met hetgeen waar je goed in bent, je dieren, gewassen en je bedrijf verzorgen. Waarom dan bijhouden hoe de voerprijs zich ontwikkelt? Of hoe specifieke afzetmarkten zich ontwikkelen? Hoe het er in andere sectoren aan toe gaat? Om maar eens een paar componenten te noemen. Er lijkt wel wat zinvollers te doen.
Cijfers, lijstjes en analyses
Inderdaad in mijn rol als bedrijfsadviseur ben ik een cijferman. Ik ben van nature meer bezig met cijfers, lijstjes en analyses. En ik doe dat vooral ook ter ondersteuning van mijn opdrachtgevers, de ondernemers in de agrarische sector waarmee ik dagelijks te maken heb. Maar het werkt echt vele malen beter als de ondernemer zelf zijn visie, zijn gedrag en zijn operationele keuzes voortdurend spiegelt, beoordeelt en verbetert. In dat geval wissel ik mijn adviseurspet even voor mijn coachpet. Graag wil ik als ondernemerscoach dan in aanvulling daarop een klankbord en/of leermeester zijn of welke rol je me ook wilt toebedelen. In elk geval wil ik er een extra dimensie aan toevoegen door het bedrijf in perspectief te zien naast andere bedrijven en de sector in brede zin.
Standaard analyses
Vaak hoor ik van ondernemers de opmerking: daar heb ik toch mijn accountant voor. We spreken jaarlijks onze cijfers door en hij wijst me op verschillende aandachtspunten die vanuit de jaarcijfers naar voren komen. Daar zit volgens mij dan juist de valkuil. Ten eerste ben je immers altijd achteraf aan het beoordelen. En ten tweede ben je er niet zelf heel bewust mee bezig. Veel beter is het om pro-actief zelf ermee aan de slag te gaan.
Overdaad aan standaard kengetallen
Een ander bezwaar dat ik bij analyses puur op basis van de jaarcijfers heb: het zijn vaak heel standaard uitwerkingen. Om de accountantskosten zo laag mogelijk te houden werken bijna alle accountants met standaard producten. In het rapport dat de accountant vaak toevoegt aan de jaarrekening, kan een standaard indeling dan resulteren in overdaad met een veelheid aan vergelijkende overzichten, kengetallen, percentages. Allemaal statistiek waar nauwelijks individuele conclusies bij worden uitgeschreven, maar iedere lezer zelf zijn conclusies mag trekken. En waarbij bovendien een algemene, en geen branchespecifieke benadering wordt gebruikt.
Knelpunten sneller herkennen
Maatwerk lijkt dus het toverwoord in deze. Wanneer een branchespecifieke vergelijking wordt ingebouwd, lijkt dit meer ondernemers wel aan te spreken. Het weergeven van een goede branche benchmark zou voor veel ondernemers al een hulpmiddel kunnen zijn om te komen tot een focus op verbetering. Je kunt daarmee knelpunten sneller herkennen die er liggen voor je bedrijf. Door de juiste indicatoren vast te leggen, kan er al gericht worden vastgesteld waar mogelijk punten van verbetering zitten voor je onderneming.
Plaatjes geven signalen sneller aan
Opvallend ook, dat als je cijfers presenteert met kleuren, tabellen en metertjes, ze wél worden opgemerkt en de aandacht krijgen! Daar moeten en willen we dus mee verder. Eens temeer wil ik nog maar eens wijzen op de kracht van plaatjes. Plaatjes maken snel duidelijk hoe en op welke onderdelen rendementen zich ontwikkelen ten opzichte van de verwachtingen en de voorafgaande periodes. Zeker wanneer meteen het effect wordt doorgerekend èn getoond als de plannen op onderdelen worden bijgesteld. Hierdoor kun je signalen op tijd oppakken. Indicatoren die op ‘rood’ of op ‘groen’ staan geven toch vaak aanleiding om te proberen eens aan een knopje te draaien.
