‘Scenario’s uitwerken? Hou er toch mee op. Geen enkele voorspelling komt uit.’
Ik snap de frustratie. Onlangs nog meegemaakt. Vorig jaar een globaal toekomstplan uitgewerkt voor een renovatie en uitbreiding van een legpluimveebedrijf. Nu zitten we weer rond de tafel: totaal ander investeringsplaatje door gestegen materiaalkosten, maar ook een totaal andere begroting door gestegen directe kosten en een verstoorde eiermarkt.
De ondernemer gooit de opmerking eruit als we ons gesprek nog maar juist gestart zijn. Hij heeft me gevraagd eens mee te denken over de toekomst van zijn onderneming in relatie tot ontwikkelingen in de sector. Raar dat je dan al vrij vroeg in het gesprek de stelling inneemt dat scenario’s uitwerken geen enkele zin heeft.
Scenario’s zijn geen voorspellingen
Toch kan ik zijn frustratie wel snappen. Het zit hem in het tweede deel van zijn opmerking: Geen enkele voorspelling komt uit. Ik denk dat hij hierin wel grotendeels gelijk heeft. Maar daarmee zijn we gelijk bij het punt waar het om draait. Scenario’s zijn geen voorspellingen.
Mogelijke ontwikkelingen
Het begrip ‘scenario’ komt uit de theater- en filmwereld. Het zijn verhaallijnen. Verschillende opeenvolgende gebeurtenissen die weer de nodige gevolgen hebben, waardoor een verhaal zich ontwikkelt.
‘Dat is ook wat je ook doet als je scenario’s uitwerkt voor je bedrijf.’ Je bekijkt mogelijke ontwikkelingen en gevolgen. Ik vergelijk het ook wel eens met het ontwikkelen van software. Wat zijn de gevolgen als ik dit doe? Of kan ik beter voor het alternatief kiezen? Het behoeft weinig toelichting dat je hiermee tot een behoorlijk aantal scenario’s kunt komen.
Scenario’s uitwerken vraagt om keuzes te maken
Het zijn vaak plotselinge wendingen die ondernemers bewust maken van de noodzaak om te handelen. En dan lijkt het alsof ineens geen enkele keuze in het verleden goed is geweest. Die redenatie wil er bij mij niet in. Tuurlijk heb je in het verleden keuzes gemaakt waarover je nagedacht hebt, maar soms lopen dingen nu eenmaal niet zoals je in eerste instantie inschat.
En dan hoeft het niet per sé een uitbraak van een oorlog te zijn waardoor ineens de hele wereldmarkt op zijn kop staat. Een productiestoornis bij een leverancier kan heel je planning in de war schoppen. Of een uitblijvende betaling van je afnemer die jouw bedrijf even klem zet. En wat dacht je van ongunstige weersomstandigheden waardoor een oogst deels verloren gaat. Dierziektes die ineens een markt en een sector totaal verstoren. Zo kun je nog wel even doorgaan. We kennen allemaal onze voorbeeldjes wel. Simpelweg omdat we er allemaal mee geconfronteerd worden.
If.. then.. else..
Oké, het is niet te voorspellen, maar aan de andere kant heb je er wel mee te dealen. En dan kan het geen kwaad als je er al wel over nagedacht hebt. Wat gebeurt er als mij zoiets zou overkomen? Wat zijn gevolgen? Hoe kan ik eventueel toch nog voorzorgsmaatregelen nemen? En dan ga je toch nadenken over het uitwerken van scenario’s: If..then..else.
